‘Mam, had oma Beek een tweelingzusje?’
Mijn moeder kijkt me verbaasd aan. ‘Een tweelingzusje? Nee, oma had een jongere broer, Jacob. "Japie Grapie", zeiden ze wel eens, omdat hij als klein jongetje een keer gra-pe-fruit had gezegd, in plaats van grapefruit.’
Haar blik dwaalt af. ‘Nee, geen zusje. Maar er was wél iets met die moeder.’
Oma Beek was mijn overgrootmoeder. Mijn moeder was haar kleinkind, haar lieveling. ‘Marianneke lijkt op mij’, zei oma. Aan tafel zat ze soms zo lang met haar hand op die van mijn moeder dat het bijna ongemakkelijk werd.
De avond ervoor heb ik haar naam gezocht op internet. Maria Japikje Beek, meisjesnaam Beers. Ik vind een hele stamboom van de familie Beers en daar staat ze:
Kinderen van Dirk en Aaltje:
1 Maria Japikje Beers, geboren op 2-6-1893
2 Maria Trijnke Beers, geboren op 2-6-1893
3 Jacob Beers, geboren op 15-7-1894
De geboortedatum van Maria Japikje en Maria Trijnke zijn hetzelfde.
Van haar broer Jacob heb ik wel gehoord. Ze staan samen op de foto. Japie Grapie in pofbroek met kniekousen en zondagse strik. Oma Beek, een meisje nog, staat naast hem in een zwart jurkje met haar handje op zijn schouder.
Geen Maria Trijnke. Nooit iets over haar gehoord.
'Nee, geen zusje,' zegt mijn moeder. 'Ik weet wel dat er iets raars was met de moeder van oma Beek, maar daar werd vroeger natuurlijk niet over gepraat. Misschien is het zusje meteen na de geboorte overleden? Misschien is die moeder daar nooit overheen gekomen. In elk geval is ze vroeg gestorven want oma Beek is opgevoed door haar grootmoeder. Dat kon je duidelijk merken, want ze had ouderwetse opvattingen. Je kunt nagaan dat haar grootmoeder nog uit het Victoriaanse tijdperk stamde. Die oma is erg oud geworden, in de negentig.'
’s Avonds kruip ik weer achter de computer. Ik zoek en vind de geboorteakte van Oma Beek. Ik hoef er weinig moeite voor te doen, met zo’n naam als Japikje. Bij het regionaal archief kan ik de akte online direct inzien:
In het jaar achttienhonderd drie en negentig, den derden Juni verscheen voor ons… Dirk Beers, oud drie en twintig jaren, van beroep schipper, die verklaarde, dat op den tweeden Juni dezes jaars is geboren een kind van het vrouwelijk geslacht, uit zijne echtgenoote Aaltje Pool welk kind zal genaamd worden: Maria Japikje.
Niets over Maria Trijnke.
Ik zoek verder in het krantenarchief bij de berichten van de Burgerlijke Stand. En dan vind ik haar toch:
Geboren: 2 juni, Maria Teijnke, d.v. Dirk Beers en Aaltje Pool.
Maria Teijnke? Een tikfoutje. Dat moet natuurlijk Maria Trijnke zijn.
Vreemd. In de krant staat niets over Maria Japikje.